در این نوشتار، در مورد سنگ زمرد که به عنوان سنگ عشق شناخته میشود و ویژگیهای آن بحث شده است. روشهای تشخیص این سنگ و راههای تشخیص نسخههای طبیعی و اصلی آن، انواع مختلف این گوهر، فواید و خواص آن، و نحوه نگهداری از این سنگ قیمتی در اینجا توضیح داده شده است. همچنین، به احادیثی که درباره خواص سنگ زمرد در اسلام ذکر شده است، اشاره شده است. در پایان مقاله، به خواص این گوهر در درمان چاکرا، معادن مهم آن در ایران و جهان، و بزرگترین سنگ زمرد جهان نیز اشاره شده است. با ما همراه شوید تا با این گوهر ارزشمند بیشتر آشنا شوید… پذیرای شما هستیم تا اطلاعات بیشتری درباره این سنگ گرانقدر به دست آورید.
شناخت علمی و کوتاه سنگ زمرد
زمرد، یا همان امرالد، به عنوان یکی از سنگهای گرانبها شناخته میشود که از ترکیب سیلیکات آلومینیوم و بریلیوم ساخته شده است. در زبان فارسی، نام اصلی آن را “دوال” یا “دوبال” مینامند. این گوهر گرانبها از خانواده بریلها است و در سنگهای پگماتیتی یافت میشود. واژه “اسماراگدوس” به عربی تبدیل شده است و از واژهای سانسکریت به معنای سبز الهام گرفته شده است. این گوهر شفاف و طبیعی، یکی از چهار گوهر گرانبها محسوب میشود و معروفترین عضو خانواده بریلهاست. از نظر ترکیب شیمیایی و کانیشناسی، این سنگ از سیلیکات آلومینیوم و بریلیوم تشکیل شده است و به همراه آکوامارین آبی، مورگانیت صورتی، هلیودور طلایی و بریل سبز، در خانواده بریلها قرار دارد. بریل خالص بدون رنگ است، اما اضافه کردن مقادیر کمی کروم و وانادیوم به آن باعث ایجاد رنگ سبز میشود و به عنوان زمرد سبز شناخته میشود.
ویژگی های مهم سنگ و انگشتر زمرد
*رنگ: همانطور که پیشتر اشاره شد، رنگ یکی از عوامل حیاتی در تعیین ارزش سنگ زمرد است. وقتی رنگ این گوهر سبز، پررنگتر، شدیدتر و بیماتتر باشد، ارزش آن چندین برابر میشود و جذابیت بیشتری دارد.
*وزن: سنگهای زمرد معمولاً در اندازههای کوچکتر یافت میشوند. اگر وزن یک سنگ زمرد بیشتر از ۵۰ قیراط باشد، قیمت آن با قیمت الماسی با همان قیراط مقایسه خواهد شد! بنابراین، وزن یکی از پارامترهای اساسی در تعیین قیمت سنگ زمرد است.
*درخشندگی: درخشندگی سنگ زمرد به نوع تراش آن وابسته است و همانند سایر سنگهای قیمتی دیگر، تأثیر عمدهای در قیمت آن دارد. نوع تراش صحیح میتواند درخشش زمرد را بهبود بخشیده و ارزش آن را افزایش دهد.
*شفافیت: گونههای بیعیب و پاک سنگ زمرد کمیاب و بسیار گرانبها هستند. عیوب و ناخالصیها در سنگ زمرد شکلی شبیه به چمن یا شاخههای درخت دارند. بیشتر گونههای بزرگ، عیوب و ترکهایی دارند و یا رنگ آنها جلوههای ابری دارد.
خواص زمرد در اسلام و احادیث
در اسلام، درباره خواص زمرد و انگشتر زمرد، روایات و احادیثی از ائمه بیان شده است. در ادامه، مهمترین این خواص بیان شده و به خواص انگشتر زمرد اشاره شده است:
1-امیرالمؤمنین (علیهالسلام) فرمودهاند که دست کردن با این انگشتر باعث آسانی و گرهگشایی کارها می شود و مشکل ساز نیست.
2-از حضرت امام موسی کاظم (علیهالسلام) منقول است که دست کردن با انگشتر زمرد، منجر به آسانی میشود و هیچ دشواری ندارد. همچنین، رسول اکرم (صلی الله علیه و آله) فرموده اند که دست کردن با این انگشتر، فقر را برطرف میکند که این یکی از مهمترین خواص سنگ زمرد در اسلام است.
3-امام رضا (علیهالسلام) درباره خواص انگشتر زمرد میفرمایند: داشتن انگشتر زمرد، فقر را به ثروتمندی تبدیل میکند.
لازم به ذکر است که در احادیث خواص انگشتر زمرد، نیازی به تهیه سنگ زمرد سبز نیست و میتوانید از فواید و خواص سنگ زمرد در صورتهای دیگر مانند نگین، گردنبند و موارد مشابه استفاده کنید.
خواص سنگ زمرد در چاکرا درمانی
خواص زمرد در چاکرا درمانی، به خصوص در چاکرای قلب که چاکرای چهارم است، تأثیر قابل توجهی دارد. این سنگ با رنگ سبز خود میتواند قلب را متأثر کرده و به همین دلیل نام “سنگ عشق” برای آن انتخاب شده است. خواص زمرد شامل گشودن قلب برای عشق، بخشش، دلسوزی و اعتماد میباشد. این سنگ، بلوری با بالاترین درجه صفا و پرتو سبزی است و نماینده طبیعی و خالص انرژی چاکرای قلب میباشد.
از نظر جسمی، زمرد میتواند در تقویت قلب، خون و سیستم گردش خون مؤثر باشد. همچنین، این سنگ تشویق کنندهای برای فرد است تا از قلب خود به زندگی و اقداماتش رهبری کند و به او کمک میکند تا مرکزیت و اعتماد به نفس را پیدا کند. این یکی از مهمترین خواص زمرد برای جسم است، زیرا میتواند بهبود دلگیری و ناراحتی های عاطفی را فراهم کند.
فواید و خواص زمرد سبز
1- خواص سنگ زمرد در اسلام بسیار با اهمیت هستند و توصیههای فراوانی برای استفاده از انگشتر زمرد و بهرهبردن از خواص آن وجود دارد. یکی از مهمترین خواص سنگ زمرد، تسکین ذهن و بدن است. به عبارتی دیگر، این سنگ خاص قابلیت انتقال انرژی و آرامش را داراست.
2- علاوه بر این، استفاده از سنگ زمرد به منظور جلوگیری از بروز بیماری صرع نیز مؤثر است، به ویژه برای افرادی که خطر ارثی ابتلا به این بیماری را دارند.
3- یکی از خواص دیگر سنگ زمرد، تأثیر مثبت آن بر روی دستگاه گوارش است. این سنگ قادر است تا با قرار گرفتن بر روی چاکراهای خورشیدی، مجاری کیسه صفرا را پاک و فعال کند و باعث تقویت معده و درمان زخم معده شود.
4- استفاده از سنگ زمرد نیز به منظور درمان خونریزی داخلی، به ویژه اسهال خونی، مفید است.
5- علاوه بر این، در غزلی از دیوان شمس مولانا آمده است که سنگ زمرد قدرتی مانند زمرد دارد که قلب فیزیکی و عشق را التیام میدهد.
6- سنگ عشق، یک گوهر بین عاشقان و معشوقان است که باعث ایجاد پلی بین آنها میشود. این سنگ با عشق و احساسات متصل میشود و انرژی مثبت را به اطراف منتشر میکند. همچنین، محبت و ارتباط بین همسران را تقویت میکند و به همین دلیل به عنوان “سنگ عشق” شناخته میشود.
7- سنگ عشق حاصل خیال و شادی است و احساسات مثبتی را در فرد القا میکند.
8- اگر زنان باردار از سنگ عشق استفاده کنند، مشکلی برای آنان پیش نمیآید و زایمان به آسانی صورت خواهد پذیرفت. همچنین، درد زایمان را کاهش میدهد و زنان باردار میتوانند از خواص سنگ زمرد سبز برای راحتی زایمان استفاده کنند.
9- علاوه بر این، سنگ عشق به فرد آرامش و صفای دلبستگی میبخشد و ایمان را در شخص تقویت میکند. همچنین، ذهن ناآرام را آرامش میدهد و منطق و خرد و حکمت را تقویت میکند.
10- از میان خواص مهم انگشتر، نیمسَت زمرد، گردنبند زمرد و سایر جواهرات، استفاده از آن در مراسمها و اوراد باعث رونق کسب و کار میشود.
بزرگترین سنگ زمرد سبز جهان
در سال ۲۰۱۱، در برزیل، یک سنگ بزرگترین سنگی که تاکنون پیدا شده بود با وزنی معادل ۳۶۰ کیلوگرم و ۱۸۰ هزار قیراط در عمق ۲۰۰ متری یک معدن کشف شد. ارزش این سنگ بیش از ۳۰۹ میلیون دلار تخمین زده میشود.
تشخیص زمرد سبز طبیعی از مصنوعی
گوهر زمرد یک ماده است که عمدتاً دارای ناخالصیهایی است که به شناسایی آن و تشخیص طبیعت یا مصنوعی بودن آن کمک میکند. برخی از انواع ساختگی این گوهر، در معرض امواج با طول موج بالا قرار گرفتن، با یک درخشش فلورسانت قرمز مات منتقل میشوند که به شناسایی آنها کمک میکند. اما گوهر زمرد طبیعی این نور فلورسانت را ندارد. خوشبختانه، با استفاده از امواج فرابنفش، میتوان تفاوت بین کریستالهای طبیعی و مصنوعی را تشخیص داد. همچنین، انواع ساختگی گوهر زمرد اشعه فرابنفش را منتشر میکنند و این باعث میشود آنها به صورت شفافتری ظاهر شوند. با استفاده از این روش، میتوان سنگ زمرد طبیعی که به عنوان “سنگ عشق” نیز شناخته میشود را شناسایی کرده و به طور کامل از خصوصیات سنگ زمرد سبز بهره برد.
نحوه ی نگهداری
سنگ زمرد، با سختی بالا، اما شکننده و ترد است و نیاز به مراقبت ویژه دارد. در برابر اسیدها تا حدودی مقاومت دارد و در برابر آب گرم و صابون هیچ مشکلی ندارد. اما در برابر حرارت قابلیت ترک خوردن را دارد. بنابراین، هنگام اعمال حرارت یا برش نگین، باید بسیار دقت کرد. روغنی که در ابتدا استفاده میشود، به مرور زمان خشک میشود و ممکن است برخی نقاط آن به دلیل شستشو، حالت سفیدی (سفیدک) بگیرند. اما میتوان با استفاده از روغن زیتون (با استفاده از یک قلم و کمی پنبه) آن را تصحیح و شفاف کرد تا بتوان از خصوصیات سبز زمرد بهره بیشتری برد و آن را در وضعیت سالم نگه دارد.
ویژگی های مهم درباره نگهداری زمرد
زمرد یک گوهر است که در برابر اسیدها به حدی مقاومت نشان میدهد و میتوان آن را با آب گرم و صابون شستشو داد بدون اینکه به آن آسیبی وارد شود. این ویژگیها از جمله خصوصیات منحصر به فرد زمرد سبز هستند. اما باید توجه داشت که زمرد در برابر حرارت آسیب پذیر است و ممکن است ترک خورده یا شکسته شود. بنابراین، در هنگام استفاده از حرارت یا سوار کردن زمرد، باید بسیار دقت کرد. این گوهر جزء گوهرهایی است که نسبتاً شکننده هستند و به همین دلیل، در حین جابهجایی آن باید بسیار محتاط عمل کرد؛ زیرا اگر از ارتفاع یک متری بر روی سنگ دیگری بیفتد، ممکن است شکسته شود.
رنگ سبز زمرد در برابر نور طبیعی و نور مصنوعی یا حرارت تغییرات چندانی نمیکند و تقریباً پایدار است. رنگ آن تا دمای ۵۰۰ درجه سلسیوس احتمالاً تغییر قابل توجهی نخواهد کرد. ساختار بلوری زمرد هگزاگونال (شش وجهی) است. این سنگ خصوصیات طبعی سرد و خشکی دارد. بیشتر بلورهای زمرد مانند یاقوت، ناخالصیها و مواد متنوعی مانند کانیهای مهمان، مایعات، حباب گاز و ترکهای داخلی دارند که در صورت وجود فراوان این عناصر، میتواند به شکل مات به نظر برسد. جالب است بدانید که این مواد و ناخالصیها به عنوان عیوب شمرده نمیشوند، بلکه به عنوان عاملی برای تشخیص زمرد اصلی از مصنوعی مورد استفاده قرار میگیرند و گاهاً باعث زیبایی آن میشوند.
تاریخچه سنگ زمرد
سنگ زمرد سبز یکی از سنگهای قیمتی است که در طول بیش از ۶ هزار سال در فرهنگهای مختلف دنیا از جمله یونان باستان و ایران، منبع جاذبه و احترام بوده است. همچنین در اسلام نیز روایاتی درباره خواص این سنگ بیان شده است و به دلیل اهمیت آن، در بسیاری از کشورها و فرهنگها مورد استفاده قرار گرفته است.
سنگ زمرد سبز در بین سنگهای قیمتی بریل تاریخچهای بالاتر دارد و شواهد فروش آن در بازارهای بابل در ۴ هزار سال پیش از میلاد نیز وجود دارد. در تورات نیز به این سنگ به عنوان سنگ زیربنای شهر بیت المقدس اشاره شده است که به همین دلیل در بین مردم بیت المقدس و قوم بنیاسرائیل احترام زیادی دارد.
این سنگ به دلیل زیبایی و قدرت معنوی در همه ادیان اصلی مقدس شمرده میشود. رنگ سبز در فرهنگها و مذاهب مختلف، از جمله اسلام، رنگی مقدس است و حتی کلیسای کاتولیک نیز از آن به عنوان والاترین رنگ مذهبی یاد میکند. همچنین از خواص فیزیکی این سنگ نیز استفاده میشود. قبل از اختراع عدسی و عینک بزرگنمایی، سنگ زمرد به عنوان یک نوع شفاف برای خواندن و دیدن اشیای کوچک استفاده میشد.
در مصر قدیم، این سنگ به عنوان سمبل زندگی ابدی و هدیهای از جانب خدای حکمت شناخته میشد و مردم سعی میکردند با تهیه آن از خواص سنگ زمرد سبز استفاده کنند.
نحوه تراش زمرد سبز
با وجود سختی بالای سنگ زمرد سبز (۸-۷.۵) که به طور قابل توجهی از خراش دیدن آن جلوگیری میکند، اما به دلیل وجود شکافها، قابلیت شکنندگی آن را در تراش دیدن، سوارکردن و پاک کردن آن نسبتاً مشکل میکند. تراشکاران از تراش زمردی یا تراش چهارگوش برای این سنگ استفاده میکنند. این تراش، در واقع یکی از طرحهای تراش پلکانی است که گوشههای سنگ را با صفحاتی زیبا تزئین میکند. این طرح، علاوه بر افزایش زیبایی سنگ، مقاومت آن را در برابر فشارهای مکانیکی و عوامل فیزیکی افزایش میدهد و باعث میشود تا عموم مردم بتوانند از زیبایی و خواص سنگ زمرد بهرهبرداری کنند. به طور مشابه با الماس، برش این سنگ نیز به نوع، شکل، عرض و عمق برش بستگی دارد. تراشکاری سنگ زمرد سبز به دلیل حساسیتهای آن کار دشواری است و باید به دست افراد ماهر سپرده شود تا در صورت تهیه انگشتر یا سایر جواهرات از زیبایی و خواص سنگ زمرد سبز بهرهمند شوید.
انواع سنگ زمرد طبیعی بلحاظ پدیده نوری
سنگ زمرد سبز در مورد پدیدههای نوری مختلفی برخوردار است و به طور کلی میتوان آنها را به سه دسته تقسیم کرد که در کلیت ویژگیها و خواص آنها به شدت نزدیک هم هستند، اما تفاوت کوچکی در محل استخراج و شکل ظاهری آنها وجود دارد که باعث تمایز آنها میشود. در تصویر زیر، تفاوت این سه نوع پدیده به وضوح قابل مشاهده است.
۱- سنگ زمرد سبز تراپیچ: این نوع سنگ زمرد که از معادن کلمبیا استخراج میشود، بسیار نادر است. الگوی خاصی به شکل شش ضلعی یا ستارهای با شش پر دارد و به همین دلیل به آن سبز ستارهای نیز مشهور است.
۲- سنگ چشم گربهای: سنگ چشم گربهای یک نوع خاص و بسیار نادر است که به دلیل شباهت آن با چشم گربه به این نام معروف شده است. این سنگ همچنین با نام دم اژدها نیز شناخته میشود. در این نوع سنگ، یک پدیده نوری مشابه لیزر به شکل سوزنی در نگین ایجاد میشود.
۳- سنگ استار: این نوع سنگ زمرد نسبت به دو نوع قبلی کمیابتر است و قیمت آن در میلیونه
اولین بار سنگ زمرد در کجا کشف شد؟
معادن موجود در نزدیکی دریای سرخ در مصر، از جمله اولین منابعی بودند که سنگ زمرد در آنجا یافت میشد. در اواسط قرون وسطی، اطلاعات دقیق درباره مکان دقیق این معادن به طور کامل فراموش شده بود، تا اینکه در قرن نوزدهم، نایب پادشاه مصر مسئولیت پیدا کردن سنگ زمرد و معادن آن را بر عهده گرفت. در نهایت، این معادن در کوهستانهای جبل سیکائیت و جبل زوبارا کشف شدند و برای اولین بار، در دوره بطلمیوسی، مصریان شروع به استخراج این سنگ گرانبها کردند. با این حال، اشیایی از دوران رامسس دوم یا حتی قبل از آن نیز یافت شدهاند که فرضیه وجود گنجینههای این سنگ زمرد در ایران از معادن شرقی تایید میکند.
معادن
نوع برتر سنگ زمرد، نسبت به سایر انواع، در کشور کلمبیا یافت میشود و معروفترین نگینها نیز متعلق به این کشور هستند. تقریباً ۱۵۰ معدن ذخیره زمرد در این کشور شناخته شدهاند. مهمترین معدن زمرد در کلمبیا، معدن کاسکیوز است. سنگهای استخراج شده از کلمبیا، بهترین و زیباترین گوهرها با رنگ زیبا، شفافیت بالا و سبزی زیبا هستند. همچنین، زمرد افغانستان (پنجشیر) نیز از بهترین انواع سنگ زمرد است که در دره پنجشیر افغانستان یافت میشود. سنگهای با کیفیت مشابه، در کشورهای دیگر مانند برزیل، هندوستان، ماداگاسکار، زامبیا، پاکستان و روسیه نیز استخراج میشوند و سنگ زمرد سبز را میتوان در این مناطق پیدا کرد.
معادن ایران
معدن باغ برج در منطقه اسفند قه در جنوب کرمان قرار دارد. در این منطقه، مردم محلی به جمع آوری این کانی میپردازند و با توجه به شفافیت و اندازه آن، آن را به افراد واسطه با قیمتهای مختلف فروش میکنند. به نظر میرسد که این کانی پس از خریداری به خارج از کشور ارسال میشود، زیرا در کشورهای دیگر باورهای فراوانی درباره خواص سنگ زمرد وجود دارد.