آیا تا به حال درباره یک سنگی شنیده‌اید که با نورهای مختلف، چندین رنگ نمایان می‌کند؟ این سنگ جدید، الکساندریت، یک عجیب‌الخلقه است که توانایی تغییر به چندین رنگ را دارد. اما از این ویژگی عجیب‌تر، بهره‌ها و خواص فراوان الکساندریت است. در این مقاله، به روش‌های شارژ کردن الکساندریت و همچنین قیمت الکساندریت در هفت رنگ، پرداخته خواهد شد.
سرگذشتی از سنگ الکساندریت
الکساندریت، یکی از نادرترین و قیمتی‌ترین سنگ‌های قیمتی امروزه، در دسته‌بندی تغییر رنگ‌دهنده‌ها و جواهرهای کریزوبریل یا سیکلوسیلیکات قرار می‌گیرد. با وجود نامش، که به معنای “آلومینات بریلیوم” است، در واقع این سنگ با گروه معدنی بریل ارتباط مستقیمی ندارد و در یک دسته‌بندی معدنی منحصر به فرد قرار می‌گیرد.
سنگ الکساندر، نوعی سنگ زمرد است که به عنوان یک جواهر فوق‌العاده نادر شناخته می‌شود و با نام‌های دیگری مانند تساراستون یا سزاراستون نیز شناخته می‌شود. تاریخ این سنگ مورد بحث است و به دوران امپراطوری روسیه برمی‌گردد. روایت‌ها نشان می‌دهد که نام این گوهر از نام تزار روسیه و الکساندر دوم الهام گرفته شده است، اما در واقع این سنگ توسط یک معدن‌کار فنلاندی کشف شده است.
وقتی برای اولین بار این سنگ کشف شد، در ابتدا فکر شد که یک سنگ زمرد باشد، زیرا در مناطق معدنی زمرد در نزدیکی رودخانه‌ای به نام توکووایا در منطقه اورال روسیه کشف شد. اما سپس به مرور زمان، این سنگ به عنوان یک نوع با عنصر کروم و قابلیت تغییر رنگ مشهور شد. در افسانه‌ها و داستان‌های باستانی مربوط به خواص الکساندریت، آشکار می‌شود که کشف این سنگ در همان زمانی صورت گرفته بود که تزار آینده به سن قانونی رسیده بود و سنگ الکساندر با رنگ‌های متنوعی که به آن تغییر می‌دهد، به عنوان جواهری رسمی و شخصی تزار، امپراطور روسیه شناخته می‌شد.
پدیده عجیب تغییر رنگ
این پدیده شگفت‌انگیز در سنگ الکساندریت به نام “اثر الکساندریت” شناخته شده است و بی‌شک یکی از مهم‌ترین و معروف‌ترین خواص این سنگ است. توانایی تغییر رنگ سنگ در حضور نورهای مختلف یک خصوصیت منحصربه‌فرد است و بعنوان معمولا در حضور نور خورشید و نورهای مصنوعی قابل مشاهده است. سنگ الکساندر یک جواهر فوق‌العاده است که به طرز شگفت‌انگیزی قابلیت نمایش چندین رنگ را دارد. این سنگ قابلیت نشان‌دادن رنگ‌های سبز، زرد، نارنجی و قرمز را در خود دارد و تغییر رنگ آن با زوایای متفاوتی که از آن مشاهده می‌شود، متغیر است. این ویژگی‌ها از جمله ویژگی‌های استثنایی یک نگین انگشتری که توانایی تغییر رنگ را دارد، را شکل می‌دهد.
این سنگ به یک روش غیرعادی قادر است عناصر خاصی از رنگ را جذب کند. رنگ سبز آن ناشی از وجود عنصر کروم است، همان عنصری که در زمرد به رنگ سبز بریل، که یک نوع زمرد گرانبها است، موجود است. اما خصوصیت تغییر رنگ این سنگ از جنبه‌ای کاملاً منحصربه‌فرد است. به طور معمول، در حضور نور سبز زمرد و در آفتاب درخشان، رنگ آن به رنگ قرمز تمشکی تبدیل می‌شود. همچنین قابلیت نمایش رنگ‌های زرد و صورتی را نیز دارد. این پدیده ناشی از جذب شدید نور در ناحیه طیف آبی و زرد است.
گفته شده است که سنگ استخراج شده از معادن سریلانکا (سیلان) با تغییر رنگی از خاکی تا قهوه‌ای معروف است. همچنین سنگ استخراج شده از ذخایر زیمبابوه معمولاً تغییر رنگ محدودی دارد و معمولاً به رنگ بنفش یا کمی تیره‌تر است. نوع‌های مختلف این سنگ در تانزانیا با رنگ‌های روشن‌تری یافت می‌شوند و تغییر رنگ جذابی را دارند. الکساندریت از معادن برزیل بیشتر اشباع به نظر می‌رسد و تغییر رنگ آن از آبی به بنفش است. نوع مطلوب این سنگ، نوعی خالص با توانایی بالا در تغییر رنگ است. تغییر رنگ از سبز به قرمز در این سنگ، جذاب‌ترین استفاده نوری از یک نگین انگشتری که تغییر رنگ می‌کند می‌باشد. این خصوصیات سنگ الکساندریت به طور چشمگیری نشان می‌دهد که منبع نور چقدر در تأثیر بر رنگ جواهرات مؤثر است.
معادن
اصل استخراج این گوهر در منطقه اورال کشور روسیه بوده است و در طولانی مدت منابع آن خالی و تخلیه شده‌اند. در مدت طولانی، این منابع تخلیه شده در همان منطقه به عنوان معدن اصلی شناخته می‌شدند، به ویژه نوعی الکساندریت با وزن ۵ قیراط یا بیشتر. اما به تازگی در سال ۱۹۸۷، نمونه‌های بزرگی از این سنگ در شهر میناس گرایس برزیل نیز کشف شده است.
منابع دیگری نیز وجود دارد که از آنها گوهر الکساندریت استخراج می‌شود شامل میانمار (برمه)، سریلانکا، تانزانیا، هند (آندرا پرادش) و ماداگاسکار.
خواص الکساندریت برای بدن
این گوهر خود به نفع بدن افزوده و حمل و نقل آن باعث می شود تا بدن ما از خواص سنگ الکساندریت بهره‌برداری کند. به عنوان خواص مهم سنگ الکساندریت برای بدن می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
1- اولین خاصیت آن این است که برای تقویت سیستم گوارشی بدن، به ویژه هضم غذا و رفع یبوست، بسیار مفید است.
2- برای عملکرد طحال، بیضه‌ها و سیستم عصبی، مفید و تأثیرگذار است. همچنین در رفع بیماری‌های پوستی و جوش‌های صورت نیز تأثیرگذار است. به طوری که توصیه شده است یک تکه از این سنگ را در آب قرار داده و با آن پوست حساس را شستشو دهید.
3- سنگ الکساندریت دارای خواص درمانی بسیار زیادی است، شامل درمان سرطان خون و نیز تنظیم گلبول‌های قرمز خون.
4- قرار دادن این سنگ بر روی چاکرای قلب در همه روزها ناراحتی قلب را از بین می‌برد و از تشکیل لخته خون جلوگیری می‌کند.
5- معتقد است که این گوهر به طور قابل توجهی در درمان اختلالات معده و گره‌های لنفاوی کمک می‌کند.
6- خصوصیت دیگر این سنگ، ترمیم بافت‌های عصبی و سلولی است.
7- عملکرد سلول‌های پروتئینی بدن را تنظیم می‌کند.
خواص الکساندریت از نظر روحی
۱- با کنترل خشم و حفظ نظم به طور مستقیم در ارتباط است.
۲- باور عمومی در میان مردم این است که یکی از خصوصیات اساسی الکساندریت و کریزوبریل، تقویت تمرکز و قدرت یادگیری است.
۳- علاوه براین، آن راهنمای رفع غم و افسردگی می‌باشد.
۴- الکساندریت و کریزوبریل کمک می‌کنند تا دشمنی و حسادت را از بین ببرند و قلب و روح فرد را پاکسازی کنند، همچنین می‌تواند به فرد روحی حنون و شخصیتی سخاوتمند ببخشد.
۵- خصوصیات الکساندریت و کریزوبریل شامل آرامش ذهنی و افزایش اعتماد به نفس و ایجاد تعادل روحی می‌باشد.
۶- الکساندریت به طور قابل توجهی حاکمیت و عشق را افزایش می‌دهد.
۷- بسیاری از افراد باور دارند که این سنگ، نماد شانس، رونق و خوشبختی است.
۸- در افسانه‌های روسی قدیم، خواص الکساندریت شامل قدرت، کسب موقعیت، ثروت و عشق ذکر شده است.
۹- بسیاری باور دارند که این سنگ به گونه‌ای است که ارتباط بین دنیای مادی و روحانی را برقرار می‌کند.
۱۰- الکساندریت انرژی‌های شفابخش و گرم را تمرکز می‌دهد و معتقدند که قدرت تقویت خلاقیت، شهود و تخیل را داراست.
۱۱- از جمله خواص الکساندریت می‌توان به به همراه آوردن شادی و موفقیت، تقویت احساس عشق و لذت بردن اشاره کرد.
۱۲- این سنگ عامل بازتولید انسان است و انگیزه برای تغییر جهان روحانی فرد را به وجود می‌آورد و همچنین خلاقیت و آگاهی انسان را بالا می‌برد. الکساندریت با منابع انرژی بالاتر ارتباط قوی دارد و ارتباط انسان را با مناطق پرانرژی گشوده می‌کند.
۱۳- برخی باور دارند که این سنگ آگاهی از عشق درونی را افزایش می‌دهد و به دستیابی به حافظه طبیعت کمک می‌کند.
۱۴- کاربردهای الکساندریت شامل استفاده به عنوان گوهر تعادل‌دهنده عملکرد مغز و تحریک کننده غدد پینه آل و بزاقی است.
۱۵- در رویاها، دیدن این سنگ نماد تقابل و پیشرفت می‌باشد.
۱۶- انرژی بی‌شکل و طبیعت بدون تراش الکساندریت باعث ظهور هنر در انسان می‌شود و این یکی از ویژگی‌های منحصر به فرد این جواهر است که تغییر رنگ می‌دهد.
تشخیص سنگ الکساندریت اصل
امروزه موارد بسیاری از تولید سنگ الکساندریت تقلبی وجود دارد و در بازار هم فروخته می شود. فهمیدن این موضوع که یک سنگ الکساندریت تقلبی است یا اصلی گاها کار بسیار دشواری است و برای تشخیص سنگ الکساندریت اصل از مصنوعی حتما باید به یک آزمایشگاه یا کارشناس با تجربه مراجعه کنید تا بفهمید آیا یک سنگ الکساندریت تقلبی است یا خیر. اما نکاتی در مورد تشخیص سنگ الکساندریت تقلبی وجود دارد که دانستن آنها باعث می شود تا با اطمینان بیشتری خرید کنید.
۱- برای تشخیص سنگ الکساندریت اصل از نسخه‌های مصنوعی، ابتدا باید به قیمت آن توجه کرد. اگر قیمت نگین الکساندریت بسیار پایین است، احتمالاً مصنوعی است. در ایران، سنگ الکساندریت اصلی بسیار کم یافت می‌شود و بیشتر موجودیت‌هایی با قیمت پایین در بازار ایران مصنوعی هستند.
۲- عواملی نظیر تعداد و شدت تغییر رنگ هم می‌توانند در تشخیص سنگ الکساندریت اصل از نسخه‌های مصنوعی به کمکمان بیایند.
۳- جهت تشخیص سنگ الکساندریت اصل از مصنوعی، مراجعه به آزمایشگاه و قرار دادن سنگ زیر میکروسکوپ یکی از روش‌های مؤثرتر است. اگر تحت میکروسکوپ یک گوهر شفاف و پاک با خطوط منحنی شکل دیده شود، بیشتر احتمالاً گوهر تقلبی است؛ زیرا این ویژگی با خواص سنگ الکساندریت اصلی هفت رنگ متفاوت است.
۴- اندازه‌گیری ضریب شکست نوری نیز می‌تواند در تشخیص سنگ الکساندریت اصل از نسخه‌های مصنوعی کمک کند، اما برای انجام این کار نیاز به ابزار ویژه‌ای است.
قیمت سنگ الکساندریت اصل
ریزه‌ای از موارد و فاکتورهایی وجود دارد که می‌توانند بر قیمت الکساندریت اصل و نیز سنگ‌های قیمتی اثر بگذارند. بعد از شناسایی سنگ الکساندریت اصل از سنگ مصنوعی، می‌توان به‌طور تقریبی قیمت الکساندریت هفت رنگ را تخمین زد. قیمت سنگ الکساندریت اصل با کیفیت بالا است و ارزش زیادی دارد. به عنوان مثال، یک سنگ الکساندریت با وزن 0.9 قیراط تقریباً با قیمت 350 دلار در حدودا دارای است. قیمت نگین الکساندریت برزیلی که توانایی تغییر کامل رنگ را دارد، بسیار بالا و محبوبیت بیشتری نسبت به سایرین دارد.
یکی از موارد بسیار مهم در تعیین قیمت الکساندریت اصل میزان تغییر رنگ و وضوح این سنگ قیمتی است. عواملی نظیر وزن، تراشکاری انجام شده و محل استخراج نیز می‌توانند تأثیراتی بر قیمت الکساندریت هفت رنگ داشته باشند. به طور کلی نمی‌توان به طور دقیق درباره قیمت نگین الکساندریت قضاوت کرد و علاوه بر موارد فوق، عواملی مانند اندازه و تقاضا و کمیابی هم می‌توانند قیمت الکساندریت اصل را تعیین کنند. همچنین، وضوح تغییر رنگ نیز بر قیمت الکساندریت اصل تأثیرگذار است.
نحوه تراش
نوع تراش یا اندازه بزرگ یا کوچک سنگ الکساندریت تأثیری بر خواص آن ندارد، اما ممکن است بر قیمت آن تأثیر بگذارد. به طور کلی، سنگ الکساندریت به‌صورت کمی در اندازه‌های بزرگ یافت می‌شود. نمونه‌های بیش از ۳ قیراط از این سنگ بسیار کمیاب هستند. بزرگترین سنگ تراش‌خورده این گوهر حدوداً ۶۶ قیراط است که از کشور سریلانکا به موسسه اسمیت سونیان در شهر واشنگتن مربوط می‌شود. بنابراین، قطعات با وزن بالای ۲۰ قیراط بسیار نادر هستند و احتمال موجودیت آنها در معادن ایران بسیار کم است.
به‌طور عمومی، این نگین‌ها به‌صورت اشکال سنتی مانند بیضی، گرد، گلابی، مارکیز و برش‌های گنبدی دیده می‌شوند و شما می‌توانید با تهیه هرکدام از این مدل‌ها از خواص سنگ الکساندریت هفت رنگ بهره‌برداری کنید. همچنین، نگین‌های الکساندریت به شکل‌های فانتزی و خاصی نیز وجود دارند مانند شکل قلب. این سنگ معمولاً برش محدب ندارد، مگر اینکه خواص صیقلی داشته باشد. به‌طور کلی، فرآیند تراشکاری سنگ الکساندریت تا این حد آسان نیست، در عین حال روش بارگذاری این سنگ بسیار ساده است.
درخشندگی و وضوح
بعد از مراحل برش و صیقل‌دهی، نگین‌های الکساندریت به‌طور معمول دارای وضوح شفاف و درخشندگی شبیه به شیشه هستند. نوعی که شفاف و خالص است، به‌ویژه با وزنی بیش از ۱ قیراط، ارزشی بالاتر از یاقوت آبی، زمرد سبز و یاقوت قرمز دارد. کشور سریلانکا بهترین نمونه‌های الکساندریت را تولید می‌کند که به‌طور عمده شامل ناخالصی قابل مشاهده نیستند.
انواع کمیاب سنگ
زرد (سیموفان)، چشم گربه ای (سیموفان) و صورتی از گونه های بسیار کمیاب کریزوبریل می باشند.
ساخت آزمایشگاهی
عموماً، سنگ الکساندریت نیازی به پردازش ویژه‌ای ندارد، اما نمونه‌های تقلبی این سنگ نیز موجود است. ممکن است به رنگایری یا حتی روغن‌زنی شده باشد، اما همچنان اینگونه حالات برای همه نمونه‌ها صادق نیستند. بسیاری از این سنگ‌ها ساختگی یا آزمایشگاهی هستند، در حالی که سایر نمونه‌ها سنگ‌های طبیعی هستند که تقلید شده‌اند. بسیاری از سنگ‌های الکساندریت آزمایشگاهی با استفاده از نور و یا تحریک کرومیوم و وانادیوم قابلیت تغییر رنگ را به‌خود می‌گیرند. این روش یک روش بسیار پرهزینه برای ساخت این نوع سنگ‌های مصنوعی است، بنابراین حتی نمونه‌های مصنوعی ساخته شده در آزمایشگاه نیز گران قیمت خواهند بود. این نوع سنگ‌ها که از دهه ی ۱۹۶۰ وارد بازار جواهرات شدند، در آزمایشگاه تولید می‌شوند.
الکساندریت از نگاهی تخصصی تر
سنگ الکساندریت از ماده معدنی به نام کریزوبریل ساخته شده است که سختی این حدود سنگ ۸/۵ است.
ترکیب شیمیایی این سنگ BeAl2O4 است.
ضریب شکست نور این گوهر ۱/۷۴۶ تا ۱/۷۷۵ می باشد.
سنگ الکساندریت و ایده هایی برای طراحی
بیشترین تعداد سنگ‌های الکساندریت بزرگ در جواهرات و طلاهای قدیمی یافت می‌شوند. دلیل این امر این است که مواد جدید بسیار نادر و کمیاب هستند و به همین دلیل قیمت سنگ الکساندریت هفت رنگ افزایش می‌یابد. اکثر طرح‌های جواهرات ساخته شده با این سنگ‌ها بسیار جذاب هستند، اما در اکثر موارد دارای سنگ‌های کوچکتری هستند. طرح‌های جواهری که از روسیه وارد می‌شوند، به استفاده از بزرگترین سنگ‌ها معروف هستند.
این سنگ‌ها به طور معمول سخت و پایدار هستند و این یکی از ویژگی‌های الکساندریت است که می‌توان از آن برای ساخت انواع جواهرات مورد استفاده قرار داد. مثلاً می‌توان از الکساندریت برای ساخت حلقه، گوشواره، ست و نیم‌ست الکساندریت، گردنبند الکساندریت و سنجاق سینه استفاده کرد. اغلب این سنگ‌ها بسیار کوچک و گران قیمت هستند، به همین دلیل معمولاً به عنوان سنگ‌های فرعی و نه سنگ‌های اصلی استفاده می‌شوند.
توجه: جواهرات براساس اندازه آنها خریداری می‌شوند نه وزنشان. سنگ‌هایی که رنگ خاصی دارند در تناسب اندازه به وزن متفاوت هستند.
روش نگهداری سنگ الکساندریت
سنگ الکساندریت و کریزوبریل به عنوان سنگ‌های قابل اعتماد و مناسب برای استفاده روزمره شناخته می‌شوند. با این حال، حفظ و نگهداری از جواهرات بسیار مهم است. می‌توان به راحتی این سنگ را با استفاده از صابون نرم و آب به دمای بالا یا حتی به دمای اتاق تمیز کرد تا از خواص خاص سنگ الکساندریت هفت رنگ بهره‌برداری کنید. همچنین می‌توان جواهراتی که از این گوهر ساخته شده‌اند را با استفاده از یک پارچه نرم یا یک مسواک نرم تمیز کرد. اما باید از استفاده از هرگونه ماده شیمیایی قوی یا مواد سفید کننده خودداری کرد و نیز به خوبی سنگ را شستشو داده تا ذرات صابون به طور کامل از روی آن از بین برود.
در تلاشی برای حفظ و نگهداری صحیح از سنگ الکساندریت هفت رنگ، باید دقت کنیم که علاوه بر دوام بالای این نگین، از روش‌های مناسب برای تمیز کردن آن استفاده کنیم. می‌توان با استفاده از پاک‌کننده‌ها یا بخار، این سنگ را تمیز نمود. اما در هنگام انجام این کارها، باید تمامی اصول احتیاط را رعایت کنیم تا بتوانیم به درستی سنگ الکساندریت را نگه داریم و از خواص ویژه آن بهره‌مند شویم.
پیش از انجام هرگونه فعالیت فیزیکی سنگین یا کارهای خانگی، بهتر است این جواهرات را در مکانی مناسب قرار داده و از آنها مراقبت کنیم. همچنین، توصیه می‌شود که هنگام باز کردن جواهرات، از قسمت سنگ آنها را نکشیم. به این دلیل که این کار باعث ضعیف شدن سنگ و جدا شدن نگین از فلز جواهر می‌شود. لازم به ذکر است که سنگ الکساندریت از بسیاری از سنگ‌های جواهراتی سخت‌تر است و می‌تواند به راحتی سنگ‌هایی با سختی کمتر مانند کوارتز، تورمالین، زرگون و لعل را خراش بردارد. بنابراین، در هنگام نگهداری این سنگ و دیگر جواهرات سنگی، بهتر است آنها را در یک پارچه‌ی محافظ نرم و به‌طور جداگانه نگهداری کنیم.
علاوه بر این، روش شارژ کردن سنگ الکساندریت بسیار آسان است و شما به سادگی می‌توانید با آن آشنا شوید.
نحوه شارژ سنگ الکساندریت
برای استفاده دائمی از خواص سنگ الکساندریت هفت رنگ، می‌توانید این سنگ را شارژ کنید. روش شارژ سنگ الکساندریت به این صورت است که در ابتدا آن را به مدت ۱۲ ساعت در یک محیط نمک خشک و تمیز نگه داشته و انرژی منفی آن را تخلیه کنید. این مرحله به شما امکان می‌دهد بعداً از خواص بالقوه الکساندریت پر انرژی به طور کامل بهره‌برداری کنید.
